SGK İl Müdürü Hüseyin Karagöz, kayıt dışı çalışmanın hem ülkeye hem kişinin kendisine zarar veren bir unsur olduğunu belirterek; “Kayıt dışı çalışanlar kendilerini sistemden sorgulayabilirler” dedi.

Türkiye kayıt dışı istihdam konusunda oldukça mustarip bir ülke. Yapılan çalışmalar kapsamında devlet tarafından kayıt dışı istihdamın önlenmesi konusunda büyük adımlar atılıyor. Konu ile ilgili açıklamalarda bulunan SGK İl Müdürü Hüseyin Karagöz, kayıt dışı istihdamda çalışan insanların önce kendilerini sorgulaması gerektiğini belirtti. İl Müdürü Karagöz; “Her şeyin başı sağlık. Sağlığımız yerinde olmazsa eğer elde ettiğimiz hiç bir değerin önemi yoktur. Kayıt dışı istihdamda çalışan insanların önce kendini sorgulaması gerekiyor. ‘Ben kayıt dışında kaldığım sürece nelerden mahrum kalıyorum’ diye kendine sorması gerekiyor.

KARAGÖZ; “SİGORTALI ÇALIŞMAYI
ÖNEMSEYİN VE GÖZARDI ETMEYİN”
Bu insanların sigortası yatmıyor, hastalandığı zaman kendini tedavi ettirecek bir güvencesi olmuyor. Çalıştığı yer hastalık üretiyorsa ki birçok sektörde bunu görebiliriz. O zaman sıkıntı daha da büyük olabiliyor. Örneğin mermer ocaklarında çalışan işçilerin durumu çok vahim. Çünkü sürekli toz içerisinde çalışıyorlar. Gerekli tedbirleri almazlarsa akciğerlerine toz giriyor. Bu da meslek hastalığına neden oluyor. 3-5 yıl sonra da sağlık sorunu yaşıyor. Kaliteli bir yaşam için sağlığının olması lazım. Emekli olamıyorsunuz, evliyseniz eşinize ve çocuklarınıza faydalı olamıyorsunuz. Bu kadar unsuru göz ardı etmemek gerektiğini düşünüyorum.

“İŞVERENLER İÇİN DE ÇOK ÖNEMLİ”
‘Kayıt dışına kayıtsız kalmayalım’ vurgusu işverenler için de geçerlidir. İşverenler günümüzde teşvik alıyor, milli gelire katkı sağlıyor ve istihdam yaratıyor. Sigortası yapılmayan bir insanın başına bir kaza geldiği zaman ya da ölümlü bir olay olduğu zaman işverenin kendini kurtarması mümkün değil. İşverenin ilk olarak yapması gereken iş, çalışanının sigortasını bildirmesidir. Böylelikle hem o çalışanın sağlığını teminat altına alacaksın hem de işveren olarak kendini güvence altına alacaksın” dedi.

“KAYIT DIŞI İSTİHDAMDA BÜYÜK CEZALAR VAR”
Kayıt dışı istihdamın tespitinde hem çalışana hem de iş verene sorular yönelttiklerini, bilgilerin örtüşmemesi halinde ise işverene ceza verildiğini vurgulayan Karagöz; “Kayıt dışı istihdamın tespiti halinde öncelikle çalışana ve işverene sorularımızı yöneltiyoruz. Her iki kesimden de aldığımız bilgilere göre de geçmişe yönelik parayı ödetiyoruz. Tabi ki bunda çalışanın tedavi olduğunu da göz önüne alıyoruz. Çalışana bir yaptırım yok ama işverene çok yaptırım var.

“KİMLİK NUMARALARI İLE TAKİP EDİLEBİLECEK”
Sigortalılar hakkında uzun ve kısa vadeli sigorta kolları, genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası hükümleri uygulanmaktadır. Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanların bildirimi yapılacak, sigortalının bildirgede işe giriş tarihi, sigortalılık başlangıç tarihi olacak. Öte yandan işverenlerin bu bildirgeyi, çalışmanın başladığı ayın sonuna kadar ikamet ettikleri yere en yakın sosyal güvenlik il müdürlükleri ile sosyal güvenlik merkezlerine vermeleri zorunlu olacak. Ev hizmetlerinde ay içerisinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalışan sigortalıların bildirimi ve sigorta primlerinin ödenmesiyle ilgili olarak işveren, bildirgeyi doldurup, sigortalıyla imzalandıktan sonra sosyal güvenlik il müdürlükleri ile sosyal güvenlik merkezlerine müracaat etmesi yetecek. Kurumca işveren için iş yeri numarası oluşturulmayacak, işveren kayıtları T.C. kimlik numarasıyla takip edilecek, bildirgeyle beyan edilen işe giriş tarihine göre sigortalı tescili de yapılacak.

SİGORTALI SAYISI ARTACAK
Sigortalıların bir veya birden fazla işveren yanında çalışabildiklerinden, 10 gün ve daha fazla süreyle ev hizmetinde çalışan sigortalıların, aynı anda bir veya birden fazla işveren yanında sigortalı olabilmektedir. Ancak ev hizmetlerinde çalışma gün sayısı, ayda 10 günden fazla 30 günden az olanların, ayın kalan günlerinde sigortalılıkları yeniden başlatılacak. Sigortalılığı olanlar, ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışmaları nedeniyle ayrıca sigortalı sayılmıyor, 10 gün ve daha fazla süreyle çalışmaları halinde isteğe bağlı sigortalılıkları sona erdirilecek. Çalışma gün sayısı ayda 10 günden fazla 30 günden az olanlar, kalan süreler için isteğe bağlı sigortalı olmaktadır. Öte yandan 10 gün ve daha fazla süreyle çalışması bulunanların, ay içindeki çalışmalarının toplamının 30 günden az olması halinde kalan süreler, sigortalılar ya da hak sahiplerince talepte bulunulması halinde borçlanılabilecek.

SİGORTA DURUMUNUN SONA ERMESİ
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanların sigortalılıkları bu kapsamdaki çalışmalarının bittiğinin SGK’ya bildirilmesi veya sigortalının ölümü halinde sona erdirilecek. Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalıştırılan sigortalının işten ayrılması halinde, işten ayrılışını takip eden 10 günde ilgili bildirge doldurulup, kuruma verilecek.10 gün ve daha fazla süreyle sigortalılığı bulunanlar, genel sağlık sigortalısı sayılacak. Sağlık yardımlarından yararlanılabilmesi için sigortalının, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son 1 yılda toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması yeterli olacak.

10 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLAR
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında sigortalı sayılacak. Bu şekilde sigortalı çalıştıranlar, 10 güne kadar çalıştırdıkları sigortalılar nedeniyle işveren sayılmayacak, sigortalı çalıştırdıkları her gün için sigortalı çalıştıranlar prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyecek. Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı çalıştıranlardan iş yeri bildirgesi, sigortalı işe giriş 10 günden az çalışmanın tespitinde günlük 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 gün olarak kabul edilecek, 10 günden az çalışılan süreler birbirini takip eden günler olabileceği gibi ayın farklı günleri de olabilecek.

HASTALIK VE ANALIK SİGORTASI
HÜKÜMLERİ UYGULANMAYACAK
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı çalıştıranlar, sigortalının iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primini ödeyecek. Gerçek kişinin ay içinde aynı sigortalıyı çalıştırdığı gün sayısının 9 günü geçmesi halinde, 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıran işverenlere yönelik işlemler başlatılacak. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası dışında, hastalık ve analık sigortası hükümleri uygulanmaktadır” dedi.