Isparta’nın gelişmişlik haritası

Isparta’nın İlçelerinin Sosyo-Ekonomik Gelişmişliklerini rapora döken Isparta Valiliği, Isparta Merkez İlçe, Uluborlu, Atabey, Gönen 2. gelişmişlik düzeyinde, Yenişarbademli, Senirkent, Eğirdir, Keçiborlu, Şarkikaraağaç, Yalvaç ilçeleri 3. gelişmişlik düzeyinde, Gelendost, Aksu ilçeleri 4. gelişmişlik düzeyi Sütçüler ilçesi ise 5. gelişmişlik düzeyinde yer aldığı açıkladı.

Isparta Valiliği Kırsal Kalkınma Taslağı’nda yer alan rapor, 2014-2019 yılları arasını kapsıyor. İşte rapora önem çıkan gelişmişlik tablosu: “Ölçülebilir ve karşılaştırılabilir ekonomik ve sosyal göstergelerle bölgesel gelişmişlik analizi yapılarak gelişmişlik düzeylerinin belirlenmesi; mekânsal olarak dengeli ve sürdürülebilir kalkınma amacına hizmet edecek politikalar geliştirilmesi ve uygulanmasına zemin hazırlamaktadır. Bu kapsamda Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından 2004 yılında İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması yapılarak Türkiye geneli ilçeler 5 farklı gelişmişlik düzeyine ayrılmıştır. Bu çalışmaya göre; Isparta Merkez İlçe, Uluborlu, Atabey, Gönen 2. gelişmişlik düzeyinde, Yenişarbademli, Senirkent, Eğirdir, Keçiborlu, Şarkikaraağaç, Yalvaç ilçeleri 3. gelişmişlik düzeyinde, Gelendost, Aksu ilçeleri 4. gelişmişlik düzeyi Sütçüler ilçesi ise 5. gelişmişlik düzeyinde yer almaktadır. Benzer çalışma Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) tarafından TR61 Düzey 2 Bölgesi 2014-2023 Bölge Planı hazırlıkları kapsamında yapılmıştır. 2013 yılında yapılan ve güncel verilerin kullanıldığı çalışmada TR61 Düzey 2 Bölgesinde (Antalya, Isparta, Burdur) bulunan ilçeler sosyo-ekonomik gelişmişliklerine göre analiz edilmiştir. Söz konusu çalışma neticesinde Isparta ilçeleri içerisinde Merkez ilçe en gelişmiş ilçe olarak ön plana çıkmıştır. Merkez ilçeyi Eğirdir, Uluborlu, Atabey izlerken, Gelendost, Aksu, Sütçüler en az gelişmişlik gösteren ilçeler olmuşlardır. ULUSAL KAYNAKLARLA YÜRÜTÜLEN DESTEKLEME FAALİYETLERİ Kırsal Kalkınma Destekleri: GTHB tarafından sağlanan bu desteklerin temel amacı tarımsal üretim altyapısının geliştirilmesi ile tarımsal ürünlerde katma değer artışı sağlanarak kırsal ekonominin güçlendirilmesidir. Proje destek konuları; ekonomik faaliyetler, modern sulamaya ilişkin makine ve ekipman desteği ile tarımsal üretim altyapısının modernizasyonuna ilişkin makine ve ekipman destekleridir. Teklif çağrısı usulüyle yürütülen ve yüzde 50 hibe desteği sağlanan projeler kır ve kent ayrımı yapılmadan ülke genelinde uygulanmaktadır. Projelerin yararlanıcıları çiftçi kayıt sistemi veya GTHB tarafından oluşturulan diğer kayıt sistemlerine tabi gerçek kişiler (çiftçiler ve üreticiler) ile diğer tüzel kişilerdir (şirketler, kooperatifler, üretici organizasyonları gibi). Proje uygulaması yerel düzeyde GTHB il müdürlüklerince koordine edilmektedir. Mevcut destek uygulaması, Bakanlar Kurulu Kararı gereğince 2015 sonuna kadar sürdürülecektir. Hayvancılık Destekleri: GTHB uhdesinde yürütülen diğer bir proje bazlı destekleme faaliyeti hayvancılık sektörüne yöneliktir. Destek programının genel amacı et ve süt sığırcılığının geliştirilmesi, modern işletmelerin kurulması, hayvansal üretimde verimliliğin/kalitenin artırılması yoluyla ekonomik gelir artışının sağlanmasıdır. Program DAP ve GAP illerinde teklif çağrısı usulüyle uygulanmaktadır. Programın destek konuları damızlık gebe düve alımı, süt sağım ünitesi ve soğutma tankı alımı ve yeni ahır yapımıdır. Programın yararlanıcıları çiftçi kayıt sistemi ve diğer kayıt sistemlerine tabi gerçek kişiler ile diğer belirlenen tüzel kişilerdir. Program kapsamında hibe destek oranları yüzde 30 ile 40 arasında değişmektedir. Program uygulaması yerel düzeyde GTHB il müdürlüklerince koordine edilmektedir. Yoksullukla Mücadele Destekleri: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) tarafından sağlanan bu desteklerin temel amacı ülke genelinde yoksulluğun üretim ve istihdam faaliyetleri yoluyla azaltılmasıdır. Ancak bu destekleme programı, kırsal yoksullukla mücadele araçlarının başında gelmektedir. Programın destek konuları; gelir getirici nitelikteki tarım ve tarım dışı ekonomik faaliyetlerdir. Uygulaması talep bazlı yürütülen projelerde, her uygun başvuru sahibi için azami 15 bin TL kredi desteği sağlanmaktadır. Bu destek ilk 2 yılı geri ödemesiz toplam 8 yıllık ve faizsiz bir geri ödeme takvimiyle sunulmaktadır. Destek ülke genelinde kır ve kent ayrımı gözetilmeksizin uygulanmakla birlikte, proje uygulaması il/ilçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca (SYDV) koordine edildiğinden vakıf mütevelli heyeti tespitiyle yoksul hanelerin bu desteğe erişimi özellikle teşvik edilmektedir. Projenin yararlanıcıları ASPB’ce hazırlanan yoksulluk kriterleri kapsamına giren fert ve hanelerdir. Çevresel Altyapı ve Çevre Koruma Destekleri: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) tarafından sağlanan bu desteklerin temel amacı kırsal çevrede, kirliliğin önlenmesi ve doğal kaynakların korunmasıdır. Proje destek konuları; turizm altyapısı, katı atık depolama ve geri kazanım altyapısı, atık su arıtma ve içme suyu altyapısıdır. Uygulaması talep bazlı yürütülen ve yüzde 50 ila 100 oranlarında hibe desteği sağlanan projeler; turizm geliştirme bölgeleri, özel çevre koruma bölgeleri, doğal sit alanları ile tabiat varlıklarının bulunduğu yörelerde uygulanmaktadır. Projelerin yararlanıcıları mahalli idare ve birlikleridir. Proje uygulaması yerel düzeyde ÇŞB il müdürlüklerince koordine edilmektedir. Diğer taraftan, tarım-çevre tedbirlerinin yaygınlaştırılması amacıyla hayata geçirilen Çevre Amaçlı Tarım Arazilerinin Korunması Projesi (ÇATAK) uygulamaları GHTB koordinasyonunda yürütülmektedir. Orman Köyleri (ORKÖY) Destekleri: Orman ve Su İşleri Bakanlığı (OSİB) tarafından sağlanan desteğin temel amacı kırsal alanda yoksulluk riski yüksek kesimlerin başında gelen orman köylülerinin sürdürülebilir geçim kaynaklarına ulaşmasıdır. Proje destek konuları, orman ürünleri ile tarım ve tarım dışı kaynaklara yönelik ekonomik faaliyetlerdir. Uygulaması talep bazlı yürütülen, çoğunlukla kredi desteği şeklinde ve kısmen de yüzde 25 hibe desteği seçeneği sunulan bu projeler sadece orman köylerinde uygulanmaktadır. Projelerin yararlanıcıları orman köylerindeki gerçek kişiler ile buralarda kurulu tarımsal kalkınma kooperatifleridir. Proje uygulaması yerel düzeyde Orman İşletme Müdürlüklerince koordine edilmektedir. KOSGEB Destekleri: KOSGEB tarafından sağlanan destekler 2009/15431 sayılı Bakanlar Kurulu kararına göre belirlenen sektörlerde (madencilik ve taş ocakçılığı, imalat, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı, su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri, inşaat, toptan ve perakende ticaret, ulaştırma ve depolama, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri, bilgi ve iletişim, mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler, idari ve destek hizmet faaliyetleri, kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor ile diğer hizmet faaliyetleri) faaliyet gösteren KOBİ’lere yöneliktir. KOSGEB; girişimciliğin geliştirilmesi, kurumsallaşma, kalite ve verimliliğin arttırılması, teknolojik gelişmelere uyum, Ar- Ge kapasitesinin arttırılması, çevre ve insan sağlığına duyarlı üretim, bilgiye erişim, nitelikli istihdam, yurtdışı pazarlara açılma, ortak iş yapma kültürünün geliştirilmesi amacıyla 7 destek programı kapsamında KOBİ’lere ve girişimcilere geri ödemeli ve geri ödemesiz (hibe) destekler sunmaktadır. Bunların yanı sıra finansman destekleri uygulanmakta, laboratuvar ve bilgilendirme-yönlendirme faaliyetleri de yürütülmektedir. KOSGEB destekleri ülke genelinde kır-kent ayrımı gözetilmeksizin uygulanmakla birlikte, destekleme oranları bölgesel teşvik sistemine göre 6 bölge üzerinden farklılaştırılmaktadır. KOSGEB destek programlarının uygulanması yerel düzeyde KOSGEB Hizmet Merkezi Müdürlüklerince yürütülmektedir. Bölgesel Gelişme Destekleri: Bölgesel gelişme kurumlarından tarım ve kırsal kalkınma mali destek programı uygulayan kurumların başında ağırlıklı olarak kalkınma ajansları (KA) gelmektedir. Düzey 2 bölgeleri bazında kurulmuş bulunan ajanslarca yürütülen mali destek programları arasında tarım ve kırsal kalkınmaya yönelik hibe programları da bulunmaktadır. Ajanslar destekleme faaliyetlerini, kurulu bulundukları bölgenin, ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel boyutlarını bir bütün olarak ele alan bölgesel gelişme planları çerçevesinde sürdürmektedir. Bu destekler ile kalkınmanın ülke sathında dengeli olarak yayılması ve yerel kalkınma potansiyelinin harekete geçirilmesi hedeflenmektedir. Destek programları teklif çağrısı usulüyle ajans bölgesi kapsamındaki illerde çoğunlukla kır ve kent ayrımı gözetilmeksizin uygulanmaktadır. Destek programlarında potansiyel yararlanıcılar; yerel idareler, üniversiteler, diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, kâr amacı güden işletmeler, kooperatifler, birlikler ve diğer gerçek ve tüzel kişilerdir. Hibe oranları desteğin konusu, yararlanıcısı ve uygulama yeri gibi kriterler dikkate alınmak üzere yüzde 90’a kadar çıkabilmektedir.